فرزها از جمله ابزار برقی بسیار پرکاربرد و شناخته شده در مشاغل مختلف هستند که بسته به نوع و مدلی که دارند، برای برش متریال مختلف از جمله فلزات، پلاستیک و غیره به کار گرفته می‌شوند. همچنین ویژگی مهم پرداخت و ساب‌زدن نیز از جمله وظایف اصلی این ابزارآلات متنوع به شمار می‌رود. بنابراین باتوجه به اهمیت و کاربرد انواع فرز، مانند سایر ابزارهای برقی و صنعتی، نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی و پرهیز از برخی اقدامات هستند.
در این مقاله از سری مقالات تخصصی شرکت ابزارآلات توسن، به بررسی اشتباهات رایج در استفاده از فرزها می‌پردازیم که منجر به کاهش عمر دستگاه می‌شوند. مطالعه مقالاتی هشداردهنده و آگاهی دهنده از این دست، باعث می‌شود تا با شناخت و دوری از خطاهای رایج، بتوانید به بهترین شکل از ابزار خود استفاده کرده و طول عمر ابزار خود را نیز افزایش دهید. در ادامه همراه باشید.
آشنایی با ابزار فرز و کاربرد آن
دستگاه‌های فرز، ابزارهایی ضروری برای بسیاری از متخصصان در مشاغل مختلف هستند. این ابزارها در انواع مختلفی تولید می‌شوند تا بتوانند نیاز صنایع و مشاغل گوناگون را پاسخ دهند. با استفاده از فرزها، می‌توان عملیات‌های متنوعی از جمله برش و سایش انواع فلز و سنگ را انجام داد و برای پولیش، سنباده‌زنی و تراش‌کاری سطوح نیز از آن‌ها بهره برد. اما نکته اساسی این است از کدام فرز برای کدام کار باید استفاده شود؟
فرزهای صنعتی بزرگ
این فرزها به سنگ‌فرز نیز معروف‌اند و برای برش قطعات فلزی و سنگی در مقیاس بزرگ و مصارف صنعتی به کار می‌روند. چرا که این ابزارها برای کارهای سنگین و برش مقاطع مختلف با ضخامت بالا طراحی شده‌اند.
مینی‌فرزها
از انواع مینی فرز برای ساب زدن و صاف کردن سطوح پس از جوشکاری استفاده می‌شوند. به این علت که پس از پایان عملیات جوشکاری، خال جوش‌ها، با برآمده نمودن سطح، جلوه خوبی به سطح نمی‌دهند و آن را نیازمند یکدست سازی قبل از رنگ کردن می‌کنند. در ادامه، مدل‌های دیمردار مینی فرزها، با قابلیت تنظیم سرعت، اخیراً محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. زیرا به کاربر اجازه می‌دهند سرعت چرخش را متناسب با جنس قطعه کار مانند سنگ، چوب، یا فلزات تنظیم کنند. از طرفی، تنوع در طراحی بدنه آن‌ها که به سه دسته باریک، معمولی و دسته بلند تقسیم می‌شود نیز باعث شده تا کاربران بسته به فضای کار و نیاز خود، ابزار مناسب را انتخاب کنند و از آسیب‌های احتمالی به دستگاه جلوگیری نمایند.
اهمیت استفاده صحیح از فرز
به خاطر داشته باشید انتخاب و استفاده صحیح از فرز، فراتر از یک توصیه ساده است؛ این کار به طور مستقیم بر افزایش طول عمر دستگاه، بهبود کیفیت کار و تضمین ایمنی کاربر تأثیر می‌گذارد. بسیاری از آسیب‌های جدی به دستگاه، از همین انتخاب نادرست ابزار یا رعایت نکردن اصول اولیه کار با آن نشات می‌گیرد. یک انتخاب صحیح می‌تواند از فشار بیش از حد به موتور، آسیب به آرمیچر و بالشتک، و در نهایت سوختن دستگاه جلوگیری کند.
اشتباهات رایج که عمر فرز را کوتاه می‌کنند
پس از آشنایی با کاربرد انواع فرز، نوبت به شناخت خطاهای رایج کار با فرزها می‌رسد. باید توجه داشت هرچقدر هم که یک ابزار، مهندسی شده و باکیفیت ساخته شود، در صورتی که کاربر نسبت به اشتباهات رایج بی‌تفاوت باشد، درصد احتمال آسیب‌های جبران ناپذیر نیز بیشتر است. در ادامه برخی از این اشتباهات عبارتند از:
استفاده از صفحه یا دیسک نامناسب
هر نوع صفحه برش برای یک ماده خاص طراحی شده است. استفاده از صفحه نامناسب، علاوه بر کاهش کیفیت کار، فشار زیادی به موتور دستگاه وارد می‌کند. برای مثال، برای برش ورق استیل باید از صفحات استیل‌بر، برای آهن از صفحات آهن‌بر و برای سرامیک از صفحات سرامیک‌بر استفاده کرد.
محکم نبودن قطعه کار
عدم ثبات قطعه‌ای که روی آن کار می‌کنید، می‌تواند باعث لرزش شدید، پرتاب شدن قطعه کار و آسیب جدی به دستگاه یا حتی کاربر شود. همیشه از محکم بودن قطعه کار خود اطمینان حاصل کنید.
عدم توجه به خنک شدن دستگاه
فرزها برای کاربری‌های مداوم ساخته نشده‌اند و داغ شدن قطعات، به ویژه در شرایط پرفشار، طبیعی است. لازم است که پس از کارکرد طولانی، به دستگاه استراحت دهید تا قطعات داخلی آن خنک شوند و از آسیب به آرمیچر و کلکتور جلوگیری شود.
کار در محیط‌های نامناسب
محیط‌های پر از گرد و غبار، رطوبت و مواد اشتعال‌زا برای کار با ابزارهای برقی بسیار خطرناک هستند. گرد و غبار می‌تواند وارد دستگاه شده و باعث آسیب به موتور شود. رطوبت خطر برق‌گرفتگی را افزایش می‌دهد و وجود مواد اشتعال‌زا ممکن است با جرقه دستگاه منجر به آتش‌سوزی یا انفجار شود.
استفاده از کابل برق نامناسب یا آسیب‌دیده
کابل برق دستگاه باید کاملاً سالم و بدون هیچ‌گونه بریدگی یا آسیب باشد. استفاده از کابل‌های نامناسب یا معیوب، علاوه بر خطر برق‌گرفتگی، می‌تواند منجر به افت ولتاژ شده و فشار مضاعفی را بر موتور دستگاه وارد کند.
عدم نگهداری و سرویس دوره‌ای
همانند هر ابزار صنعتی دیگری، فرزها نیز به نگهداری و سرویس دوره‌ای نیاز دارند. تمیزکاری دستگاه پس از هر بار استفاده و توجه به سرویس‌های دوره‌ای در دوره گارانتی، عمر مفید دستگاه را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
اعمال فشار بیش از حد به دستگاه
اشتباه در انتخاب ابزار، یکی از دلایل اصلی اعمال فشار بیش از حد به دستگاه است. برای مثال، استفاده از یک مینی‌فرز آهنگری با ۱۱,۰۰۰ دور در دقیقه برای برش سنگ، که به حداکثر ۶,۵۰۰ دور نیاز دارد، کاملاً نادرست است. این کار باعث کاهش سرعت چرخش و اعمال فشار مضاعف بر موتور می‌شود که می‌تواند به داغ شدن و سوختن آرمیچر و بالشتک دستگاه منجر شود. به همین دلیل، نباید از مینی‌فرز برای برش مقاطعی با ضخامت زیاد استفاده کرد؛ بلکه بهتر است متناسب با سطح مقطع کار، از فرزهای بزرگ که برای این منظور طراحی شده‌اند، بهره برد.
کلام توسن
انتخاب درست ابزار متناسب با نیاز، استفاده اصولی و رعایت نکات ایمنی، سنگ بنای هر کار موفق و ایمن است. با در نظر گرفتن این موارد، نه تنها به بالاترین کیفیت در کار خود دست می‌یابید، بلکه از سرمایه‌ای که برای ابزار خود صرف کرده‌اید، به بهترین شکل ممکن محافظت می‌کنید. بنابراین در مطلبی که تدوین شد، اشتباهات رایج کار با فرز که ممکن است به ظاهر ساده به نظر برسند، مورد بررسی قرار گرفت و به این نتیجه رسیدیم که همین اشتباهات رایج، می‌تواند نتایجی فاجعه بار مانند انفجار در پی داشته باشد. پس چه بهتر که قبل از اقدام به خرید هر دستگاهی، درباره ویژگی‌ها و کاربرد دقیق آن اطلاعات لازم را کسب کرده و به دفترچه راهنمای آن، دقت شود. همچنین سعی کنید برای کار با ابزارهای صنعتی، تجربه و دانش لازم را به دست آورید.
