هر چه صنعت ساختمان بیشتر شاخ‌وبرگ می‌گیرد و گسترده میشود، نیاز مصرف‌کنندگان به ابزارهایی با قابلیت‌های چندگانه و در عین حال قدرتمند هم افزایش می‌یابد. بتنکن هم یکی از همین ابزارهای پرتقاضا محسوب میشود که این روزها در بازار با تنوع مدلی زیادی ارائه میشود و این، انتخاب درست را برای خریداران سخت و گیج‌کننده می‌سازد.
به همین دلیل در این مطلب تصمیم گرفتیم از انواع بتنکن، کارایی و نکات مهمی که در هنگام خرید باید به آن‌ها توجه کرد، صحبت کنیم.
بتنکن چیست؟
بتنکنها که به دریل‌بتن‌کن هم شناخته میشوند از دو عملکرد دریل و تخریب برخوردارند. از قابلیت دریل این ابزارها برای سوراخ‌کاری سطوح و متریالی همچون بتن، آجر و سنگ استفاده میشود. و قابلیت تخریب آن هم برای انجام اموری مانند تخریب سازه‌های بتنی و سیمانی، ایجاد شیار یا کنده‌کاری کاشی و سرامیک به کار می‌رود.
بتنکنها از نظر قدرت نسبت به چکش‌های تخریب در ردۀ پایین‌تری قرار دارند و توسط آن‌ها فقط می‌توان تخریب‌های سبک و سطحی را انجام داد. در حالی‌که چکش‌های تخریب صرفاً برای ضربه‌زدن و تخریب ساخته شده‌اند، قدرتمندتر هستند و در آن‌ها خبری از سیستم چرخش برای دریلکاری نیست.
فاکتورهای زیادی در انتخاب و خرید بتنکنها اثر می‌گذارند که آن‌ها را در پایان بررسی می‌کنیم. اما اغلب، این دستگاه‌ها را از سه لحاظ دستهبندی می‌کنند و از شما انتظار می‌رود قبل از هر چیز ببینید دستگاه مورد نیازتان در کدام دسته قرار می‌گیرد.
انواع بتنکن را بشناسیم
همان‌طور که گفته شد بتنکنها در بازار از سه منظر اصلی طبقه‌بندی میشوند و معمولاً از خریدار خواسته میشود که مشخص کند در کدام دسته به دنبال دستگاه مورد نیاز خود می‌گردد:
انواع بتنکن از نظر حالت کاری
اولین سؤالی که باید جواب دهید این است که دریل بتنکن دوکاره می‌خواهید یا سهکاره؟ باید بدانید که بتنکنها در سه حالت مختلف کارایی دارند:
حالت دریل: در حالت دریل می‌توانید از دستگاه برای سوراخ‌کردن متریالی چون کاشی، سرامیک و گچ استفاده کنید.
حالت دریل چکشی: برای سوراخ‌کردن مصالح سخت و مقاوم مانند بتن و آجر، چرخش مته به‌تنهایی کارساز نیست و لازم است فشاری هم به سطح اعمال کنید. در این حالت مکانیزم چکشی دستگاه هم فعال میشود و علاوه بر چرخش، به پشت مته ضربه هم می‌زند تا عملیات سریع‌تر و راحت‌تر انجام شود.
حالت تخریب: هنگامی که می‌خواهید به تخریب و کنده‌کاری سطوح و سازه‌ها بپردازید، بتنکن را در حالت تخریب قرار می‌دهید تا دستگاه با ایجاد ضربه‌های محکم عملیات تخریب را انجام دهد.
احتمالاً الان دیگر خودتان جواب سؤال را می‌دانید؛ بتنکنهای سهکاره هر سه حالت فوق را در خود دارند و شما می‌توانید بنا به نوع کار آن‌ها را بر روی هر کدام از این حالت‌ها تنظیم نمایید. در حالی‌که بتنکنهای دوکاره فقط در دو وضعیت دریل چکشی و تخریب قابل تنظیم هستند.
فراموش نکنید که هنگام سوراخ‌کاری همیشه نمی‌توان از مکانیزم چکشی استفاده کرد. اعمال ضربه به سطوح نرم به آن‌ها صدمه می‌زند؛ بنابراین درصورت نیاز به دریلکاری ساده (بدون ضربه) در عملیاتهای خود، بهتر است به سراغ بتنکنهای سه‌حالته بروید.
انواع بتنکن از نظر وزن
پرسش دیگر این است که بتنکن چند کیلویی می‌خواهید؟ کمی جلوتر توضیح می‌دهیم که قدرت بتنکن بر اساس دو پارامتر توان و ژول تعیین میشود. هر چه مقدار این دو پارامتر بیشتر باشد وزن دستگاه هم افزایش می‌یابد؛ براین‌اساس به‌نوعی می‌توان گفت وزن بتنکن با میزان قدرت و انرژی آن ارتباط مستقیمی دارد.
معمولاً بتنکنها وزنی بین 2 تا 11 کیلوگرم دارند. طبق توضیح بالا، هرچه وزن دستگاه بیشتر باشد، قدرت آن هم بیشتر و برای تخریب‌های سنگین‌تر و پروژه‌های صنعتی‌تر مناسب‌تر خواهد بود.
درست است که وزن بیشتر، قدرت بیشتری در اختیارتان می‌گذارد اما کنترل آن را در زوایای مختلف هم سخت‌تر می‌سازد؛ به همین دلیل افرادی که با پروژه‌های صنعتی و تخریب‌هایی در حجم بالا سروکار دارند به سراغ بتنکنهای سنگین می‌روند.
انواع بتنکن از نظر سیستم قلم‌گیر
ابزارگیر یا قلم‌گیر بتنکنها با هم متفاوت است و در دو نوع مختلف یافت میشود:
بتنکن چهارشیار: این بتنکنها به ابزارگیر SDS-Plus مجهز هستند و متهها و قلم‌هایی را که در انتهای خود چهار شیار دارند در بر می‌گیرند. قلم‌های چهار شیار نازک بوده و حداکثر قطر مورد استفاده در آن‌ها 26 میلی‌متر است؛ به همین دلیل بتنکنهای چهارشیار را افرادی خریداری می‌کنند که کارهای سبک‌تر و تخریب‌هایی در حجم کم دارند.
بتنکن پیج‌شیار: ابزارگیر این بتنکنها از نوع SDS-Max بوده و فقط متهها و قلم‌هایی را که در انتهای خود پنج شیار دارند می‌توان بر روی آن‌ها نصب کرد. این قلم‌ها معمولاً دارای قطری بالاتر از 30 میلی‌متر هستند و امکان انجام کارهای سنگین با آن‌ها وجود دارد. بتنکنهای پنجشیار نسبت به دستگاه‌های چهار شیار، وزن و قدرت تخریب بیشتری دارند.
بتن کن دوحالته یا سه‌حالته؟ بتنکن چهارشیار یا پنجشیار؟ حال که نوع بتنکن مورد نیاز خود را که مشخص‌کردید، وقت آن است که در دستۀ مربوطه به جست‌وجو بپردازید و با بررسی و مقایسۀ پارامترهای دیگر، دست به انتخاب بزنید.
ویژگی‌های مهم در انتخاب بهترین دریل بتنکن
از دیگر ویژگی‌های مهمی که در هنگام خرید بتنکن با آن‌ها مواجه می‌شوید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
توان موتور
یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه داشته باشید توان موتور است که بر حسب وات سنجیده میشود و قدرت دستگاه را نشان می‌دهد. معمولاً بتنکنها توانی مابین 600 تا 2000 وات دارند.
بتن‌کن‌هایی که توان پایینی دارند پاسخ‌گوی پروژه‌های سبک هستند و در پروژه‌های سنگین‌تر و صنعتی‌تر که قدرت زیادی نیاز است، از دستگاه‌های با توان بالا استفاده میشود.
انرژی ضربهای
یکی از دیگر از پارامترهای مهم در تعیین قدرت بتنکن، میزان انرژی ضربهای آن است که با واحد ژول سنجیده میشود. انرژی ضربهای بیانگر این است که در هر ضربه، چه مقدار انرژی آزاد میشود. هر چه میزان این انرژی بالاتر باشد، ضربۀ شدیدتری به سطح اعمال میشود و عملیات تخریب کارآمدتری خواهید داشت.
انرژی ضربهای بتنکنها از 2 تا 20 ژول متغیر است. مطابق با آنچه گفته شد کاربران برای کارهای کوچک و نیمه‌حرفه‌ای بتنکن با انرژی ضربهای پایین و برای کارهای تخریبی حرفه‌اتر دستگاه با انرژی ضربهای بالاتر به کار می‌برند.
سرعت چرخش
سرعت چرخش بتنکنها به وزن و میزان انرژی ضربهای آن‌ها وابسته نیست. در واقع دستگاهی که از قدرت و انرژی ضربهای بالایی برخوردار است لزوماً دور یا سرعت چرخش بالایی هم نباید داشته باشد.
معمولاً سرعت و قدرت رابطۀ معکوسی با هم دارند؛ به این صورت که دستگاهی که قدرت بالایی دارد دور کمتری ایجاد می‌کند. البته این عمومیت ندارد و به طراحی و ساختار دستگاه هم بستگی دارد.
با این حال اگر برای پروژۀ خود به قدرت زیاد نیاز دارید پارامترهایی مثل ژول و توان را در اولویت قرار دهید. اما اگر به‌وفور به دریلکاری نیاز پیدا می‌کنید و انجام عملیات در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای شما مهم است، به سرعت چرخش ابزار که بر حسب دور بر دقیقه (RPM) سنجیده میشود هم توجه کنید.
نرخ ضربه
نرخ ضربه (BPM) بیانگر این است که بتنکن چه تعداد ضربه در هر دقیقه می‌تواند وارد کند. این ویژگی بر روی توانایی ابزار برای شکستن سطوح سخت اثر مستقیم دارد. تعداد ضربات چکشی که بالاتر باشد، دستگاه در تخریب و نفوذ به مواد سخت کارآمدتر و سریع‌تر عمل می‌کند.
سیستم کلاچ اتوماتیک
اگر به هر دلیلی همچون گیرکردن مته در سطح، بار اضافه به دستگاه وارد شود، کلاچ ایمنی دستگاه را متوقف می‌سازد تا کاربر و محصول آسیب نبینند.
سیستم ضدلرزش AVS/AVC
در حین کار با دستگاه ضربه و لرزش زیادی به دست‌ها منتقل میشود. سیستم ضدلرزش از شدت آن می‌کاهد و مانع از انتقال لرزش به دست میشود. با این قابلیت، کنترل ابزار برای شما راحت‌تر خواهد و در استفاده‌های طولانی‌مدت از خستگی و صدمه‌دیدن‌تان جلوگیری می‌کند.
گارانتی و خدمات پس از فروش
با توجه به تحریم‌های حاکم بر کشور گاهی تهیۀ قطعات و دسترسی به خدمات پس از فروش محصول به مشکلی جدی تبدیل میشود؛ پس در هنگام خرید باید به این نکته هم توجه ویژه داشته باشید که از چه شرکتی خرید می‌کنید و آیا می‌توانید برای تأمین قطعه، لوازم جانبی، تعمیر یا سرویس ابزار بر روی آن‌ها حساب کنید یا نه.
معرفی بتنکنهای سه‌کارۀ توسن
در ویدئوی زیر انواع بتنکن توسن (با سه‌حالت کاری) معرفی شده است. تماشای آن به شما این امکان را می‌دهد تا مفاهیم مطرح‌شده را بهتر درک کنید و ارزیابی درستی از ویژگی‌های این دستگاه‌ها داشته باشید.
سخن پایانی
با انواع بتنکن و تمامی ویژگی‌های مهمی که در هنگام خرید باید به آن‌ها توجه داشته باشید، آشنا شدیم. درصورت نیاز به مشاوره و راهنمایی، همواره می‌توانید با کارشناسان توسن تماس بگیرید.
