یکی از پرسش‌های مهمی که در هنگام خرید پیچگوشتیهای برقی و شارژی به آن برمی‌خوریم، ترکمتر و تعداد حالتهای قابل تنظیم آن است.
ترکمتر دریل چیست؟ چه کاری انجام میدهد؟ و چگونه باید آن را تنظیم کرد؟ از مواردی است که قصد داریم در این مطلب توضیح دهیم.
گشتاور چیست؟
قبل از اینکه به سراغ ترکمتر برویم باید با مفهوم گشتاور در ابزارها آشنا شویم.
گشتاور (Torque)، مقدار نیرویی است که سبب چرخش یک جسم میشود. این پارامتر فنی بر حسب نیوتن‌متر (N.M) سنجیده میشود.
حداکثر گشتاور در پیچگوشتیهای برقی و شارژی نشان از این دارد که این دستگاه‌ها تا چه حد قدرتمند هستند. هر چه مقدار این فاکتور بیشتر باشد، دستگاه نیروی چرخشی بالاتری می‌تواند ایجاد کند و متعاقباً از پس عملیات‌های سخت‌تر و سنگین‌تری هم برمی‌آید.
ترکمتر دریل چیست؟
ترکمتر به‌صورت کلی به قطعه یا ابزاری گفته میشود که توسط آن می‌توان مقدار گشتاور یا نیروی اعمالی از سمت دستگاه را تعیین کرد؛ به همین دلیل از آن با عنوان گشتاورسنج هم نام می‌برند.
ترکمترها در اشکال و طراحی‌های مختلفی تولید می‌شوند و هر یک برای انجام پروژه‌ای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آن جمله می‌توان به آچار ترک‌های سری‌خور، جغجغه‌ای یا دیجیتالی اشاره کرد که برای بازوبستهکردن اتصالات پیچ‌ومهره‌ای با گشتاور معین به کار می‌روند.
و اما برسیم ترکمتر دریل که یکی دیگر از انواع ترکمترها که محسوب میشود و برخلاف آچار ترک‌ها ابزار مستقلی به حساب نمی‌آید؛
ترکمتر دریل بخشی از ساختار پیچگوشتیهای برقی و شارژی محسوب میشود که توسط مکانیزم آن می‌توانید گشتاور دستگاه را متناسب با نوع کار تنظیم نمایید. این ترکمتر را حلقۀ تنظیم گشتاور یا کلاچ هم می‌نامند.
ترکمتر دریل چگونه کار میکند؟
ترکمترها در دستگاه‌های پیچ‌گوشتی به شکل حلقه‌ای پلاستیکی هستند که اعدادی روی آن نقش بسته‌اند. هر عدد معادل مقدار معینی از گشتاور است که معمولاً در دفترچه‌راهنمای هر دستگاه این معادل‌ها به کاربر اطلاع‌رسانی میشود.
پس برای تنظیم گشتاور، فقط کافیست حلقه را بچرخانید و عدد مربوط به قدرت مورد نیاز خود را روبروی نشانگر تعبیه‌شده در بالای بدنۀ دستگاه قرار دهید.
اما تعداد اعداد هم فاکتور مهمی به حساب می‌آید چرا که نشان میدهد گشتاور یا قدرت دستگاه را در چند حالت می‌توانید تنظیم کنید.
تعداد حالتهای قابل تنظیم گشتاور هم از دستگاهی به دستگاه دیگر متفاوت است. برای مثال دریل‌پیچ‌گوشتی‌های شارژی‌ای که ولتاژ بالایی دارند، معمولاً یک تا 24 حالت گشتاور را در اختیارتان می‌گذارند، در حالی‌که انواع ولتاژ پایین این ابزار، معمولاً از یک تا پنج حالت گشتاوری برخوردارند.
هرچه تعداد حالتهای قابل انتخاب ترکمتر در یک دستگاه بیشتر باشد، عملیات‌های متنوع‌تری را توسط آن می‌توانید انجام دهید، کنترل بیشتری بر کار خواهید داشت و دقت و کیفیت کارتان افزایش می‌یابد.
چرا به ترکمتر یا حلقۀ تنظیم گشتاور نیاز داریم؟
پیش از شروع کار همواره باید اطمینان حاصل کنید که مقدار گشتاور یا نیروی اعمالی از دستگاه متناسب با نوع کارتان باشد. عدم تناسب بین این دو مشکلات زیادی به وجود می‌آورد:
- احتمال دارد پیچ بیش از حد سفت شود و درآوردن آن جز با صدمه‌زدن به سطح ممکن نباشد؛
- به ترک‌خوردگی یا شکستن سطحی که در حال پیچ‌کاری آن هستید منجر شود؛
- پیچومهرهها به‌خوبی سفت نشده و به‌مرور زمان شل شوند؛
- یا پیچ له شود و درون سطح فرو برود.
برای پیچ‌کاری سطح نرم و عملیات‌های سبک دستگاه را بر روی گشتاورهای پایین تنظیم نمایید و برعکس، هنگام مواجهه با پروژه‌های سنگین‌تر مثل پیچ‌کاری یک چوب سخت از گشتاورهای بالا استفاده کنید.
نمی‌توان برای مقدار مناسب قدرت نسخۀ مشخصی ارائه داد، معمولاً برحسب تجربه و به‌مرور زمان دست‌تان می‌آید که برای هر کدام از فعالیت‌های‌تان چه گشتاوری به‌خوبی جواب میدهد.
نکته‌ای مهم که باید به‌خاطر داشته باشید این است که وقتی پیچ به‌طور کامل بسته شد، از دستگاه صدای کلاچ شنیده میشود. به محض کلاچ‌‌کردن دستگاه، آن را از روی پیچ بردارید؛ واردکردن نیروی چرخشی بیشتر شما را با مشکلاتی مثل هرزشدن پیچ یا صدمه‌دیدن قطعۀ کار که در قسمت بالا ذکر شد، روبرو می‌سازد.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. خوشحال می‌شویم که سؤالات و نظرات خود در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
